अज्ञान

एउटा सानो देश त्यसको विकट क्षेत्र अनी त्यहा बस्ने दुखी शोसीत र अनभिज्ञ मानिसहरु । यस्तै मानिसहरुको प्रतिनीधि पात्र हुन हरिमाया । करीब करीब तिन बीस उमेर भएकी हरिमायाको एक्लो छोरो ज्ञानबहादुर । दुर्गम क्षेत्र भएकाले समाचारको स्रोत भनेको रेडियो नै थियो तर पनि सहरबाट कोहि गाउ गएको बेला पत्रिका लिएर जाने गर्दथे । एकदिन पल्लो घरको रामेले सहरबाट पत्रिका लिएर गएको रहेछ । त्यस पत्रिकामा ज्ञानबहादुरको फोटो छापिएको थियो बुढि हरिमाया खुसी हुन्छिन आफनो छोरोको फोटो छापिएको देखेर गाउका सबैलाई देखाउछिन र त्यो फोटोलाई आफनो सुत्ने कोठामा टाँसेर राख्छिन् । तर अज्ञान ति बुढी आमालाई के थाहा आफनो छोरो दोहोरो भिडन्तमा परेर सहिद भएको कुरा । जब समाचारमा आफनो छोरा मारिएको खबर सुन्छिन उनी छाँगाबाट खसेजस्ती हुन्छिन । रुन कराउन थाल्छिन एक्लो छोरो मरेकि हरिमाया अचेत हुन्छिन ।

मेरो प्रतिज्ञा

मध्यदिनमा जब तिमी
निर्लज्ज सवालहरु गछ्र्यौ
म बिस्तारै
तिम्रा हत्केलाहरु सुम्सुमाउँछु
कारण :
तिमीले भुलिसकेको
मेरो वर्तमान
अन्धकारलाई चिरेर हिडेको
एउटा सानो आगोको झिल्को
आज राँको बनेर सल्कदैछ
मेरो प्रतिज्ञा
त्यहि राँकोमा म आज
आफ्ना कुपुत्रहरुलाई डढाउन चाहन्छु ।

उत्तरहिन प्रश्नका सवालहरुमा
तिमी जहिलेपनि
आफ्नै ईश्वरलाई जोड्छ्यौ
ईश्वर :
म मान्दिन तिनका
नौटङ्की चटकहरु
मैले कैयौ बुँद पसिनाका दानाहरु
तिनैको आकृतिमा चढाईसकेको छु
तापनि
म तिनैको भाषामा
अछुत भएर बाचिरहेको छु
मेरो प्रतिज्ञा
म तिम्रो ईश्वरका मुखहरुमा
आगोको मुस्लो कोच्नेछु
र हेरिरहनेछु
तिम्रो ईश्वर आफ्नालागी
के चाहि गर्दा रहेछन् ।

इतिहासको साक्षि भन्दै
तिमी समयलाई थम्याउछ्यौ
समय,
रगतको प्याला पिउन पल्केको समय
मेरो समिपमा बुख्याचा बनेर आउछ
र धमनीहरुमा पौडि खेल्दै
मस्तिष्कमा विष्फोट गराउछ
मेरो प्रतिज्ञा
यी हत्यारा समयहरुलाई
म सेतो परेवा बनेर ठूँगीरहनेछु
तिमी हेरिरहनु
निरन्तर...। निरन्तर...॥

म आज बोल्छु

म आज बोल्छु कराउँछु चिच्चाउँछु………………………… यस्तै यस्तै आवाज सुनिरहेको थिएँ ।आवाज कसको हो ठम्याउन मुस्किल परिरहेको थियो ।ठूलो महलबाट सुनेको आवाज भएकाले ठम्याउन मुस्किल परेको हो ।sुन किसिमको अभाव हुदैन भन्ने सोचाइको बिरुद्ध थियो सायद ।बाल शोसण अत्यचार र खानपीनको अभाव महलमा काम गर्नेहरुको पर्याय नै हुन् यस्ता अभावहरुले जन्माएको आवाज पक्कै होइन मनमनै गुन्दछु। अवाज झनझन चर्काे सुनिदै थियो आकाश गुाजयमान थियो हत्यारा अत्यचारी………। ………॥ खै के के हुन् के के ।समस्या पुरानै थियो फरक समस्या गुाजयमान थियो । गुाजयमान यस अर्थले कि खुल्ला ह्दयले सबैलाई सुनाइरहेका थिए । धेरैले सुने थोरैले बुझे शायद कमैले गुने होला त्यो कुरा । जे होस् विदेशी हस्तक्षेप निरार्थ देखिएको त्यो बखत मौन बस्नु नै उचित ठान्दै त्यहाँको कहानी सुनीनै रहे । आवाज त झन् बेजोड भयो लाग्दथ्यो बिलाशीताका महल तोडिदैछन् । बेलाबेलामा चिहाउछु तस्बिर त्यति प्रस्ट देखिदैनथ्यो तस्बिरको निहुमा नजिक जाने अवसर पाउथ्ये । अवसर पाउनु ठूलो कुरा होइन उपभोग गर्नु ठूलो कुरा हो भने विचार बोकेकाले नै होला् बिनासंकोच अघि बद्ढछु । तर अहिले सोच्न विवश भएको छु । ती महलहरु तोडिए भने …………………… महलका फोहोर भित्रनिसा सिन विवश हुने त होइन …………………… जे होस् पाएका अवसरहरु गुम्न दिने छैन ।

सडकमा गुड्न खोज्ने कुकुरहरु

नमस्कार
नमस्कार भन्दै भुक्ने कुकुरहरु
एक्कासी
गडगडाउदो खहरेको भेलसँगै
सडकमा गुड्न खोज्दा
गुड्न कँहा पाँउदो रहेछ र
मान्छेको मासु चपाउदै
वियर र ह्वीस्कीको प्यालासँग
लडबडाउनेहरु आज
पिँध खिइएको डुङ्गा बोकेर
भेलसँग लडबडाउन विवश छन्
जीउनुका सार नभएका ती कुकुरहरु
स्वच्छ पानी देखेर
डराउन थालेछन्
हो
नपत्याए सोध्नुहोस्
फलामको चिउरा चपाउन बाध्य
त्यो ब्वासोलाई
असरल्ल आफ्नो चिडिया घर
कुरीरहेछ
अझैपनि ति कुकुरहरु
बाघको छाला ओढेर
समानता र सत्भावको मागपत्र प्रस्तुत गर्दै
विदेशी कुकुरहरुको सभ्यता सँगै
हिड्न विवश छन्
सडकमा गुड्न चाहने कुकुरहरु ।

फरक

भमराहरु फुल चुस्न
तिज उघारदै उडछन्

किराहरु फुल कुहाउन
अन्तराष्टिय कोठीहरमा पुग्दछन्

फरक
भमराहरु क्षितिज चुम्दै
नवयुग जन्माउदै जान्छन्

किराहरु फुल कुहिसक्दा
आफै मरेर जान्छन् ।

दुष्प्रयास

भविष्य निक्र्यौल गरिएको त्यो बखत
मौन बस्नु नै उपयुक्त ठानिएको त्यो पल
सुकेर पत्तासाफ हुन लागेको
अवतार मान्दै वर पिपलको रुखलाई
मलजल गर्नुको निरार्थ सभ्यता
र
कान बुजेर मस्त निदाइरहेका
भोका जनताहरुसामु
जरा कुहाउने षड्यन्त्रको नारा बोक्नु
आफ्नो संस्कृतिको संरक्षण गर्ने
दुष्प्रयास होइन र

आफ्नो मगजमा खीर पकाइसकेका
तमाम जनसमुदायसामु
खीर भन्दै भात खुवाउनुको कुनै अर्थ पाउँदिन म
जनता भात खान सक्छ
खीर खुवाउन सक्छ
तर
खीर भन्दै भात कदापी खान सक्दैन ।

यो त मात्र सुरुवात हो

झरी तिमी नआउनु अब
वर्षा अब वर्षाउनु छैन
तिम्रो प्रतिरोधमा
यी हत्केला काफी छन्
यो मेरो वाचा हो
अव प्रत्यक घरमा मुल फुट्नेछ हेर
सुनैलो बिहानीको सुख शान्तिको
तैपनी
सबथोक नठान न
यो त मात्र सुरुवात हो

सिद्धान्तका ठेलीहरु
मात्र जोडेर के गछौ अव
यो त गर्नेको युग हो
तिमी टायरको धुवामा रमाउँदै गर
गर्नेहरु लम्कदैछन विजयपथतिर
यो कुनै दिवा सपना होइन
प्रत्यक घरमा चुलो बल्नेछ
स्वअस्तित्वको समानताको
तैपनी
सबथोक नठान न
यो त मात्र सुरुवात हो

फोहरीतन्त्र कुम्लो कस
थोत्रा कुर्सी काम छैन
ति कुर्सीमा लाहाछाप लागे
त्यस्ता कुर्सी घरघरमा बने
यो त जनयथात हो
अव जनता तातिसके
युगको निर्माण थालिसके
होस्टेमा हैसे गदै,आँट र साहसको
तैपनी
सबथोक नठान न
यो त मात्र सुरुवात हो ।